RD scheme new आजच्या महागाईच्या काळात पैशांची बचत करणे आणि त्याची योग्य गुंतवणूक करणे हे अत्यंत महत्त्वाचे झाले आहे. अनेक लोक शेअर बाजार, म्युच्युअल फंड, सोने-चांदी किंवा रिअल इस्टेटमध्ये गुंतवणूक करतात. मात्र या सर्व पर्यायांमध्ये जोखीम असते. जर तुम्हाला कमी जोखमीसह स्थिर परतावा हवा असेल, तर पोस्ट ऑफिसची रिकरिंग डिपॉझिट (RD) योजना तुमच्यासाठी एक उत्कृष्ट पर्याय ठरू शकते.
या योजनेत फक्त मासिक २000 रुपये गुंतवून तुम्ही ५ वर्षानंतर एक लाखाहून अधिक रुपये मिळवू शकता. ही रक्कम पूर्णपणे सुरक्षित असते कारण पोस्ट ऑफिस ही भारत सरकारची संस्था आहे आणि तिची हमी असते.
रिकरिंग डिपॉझिट योजनेची संकल्पना
रिकरिंग डिपॉझिट योजना म्हणजे नियमित मासिक बचतीची योजना. या योजनेमध्ये तुम्हाला दरमहा एक निश्चित रक्कम जमा करावी लागते. हे पैसे एका निश्चित कालावधीसाठी ठेवले जातात आणि त्यावर व्याज मिळते. या योजनेची सर्वात मोठी खासियत म्हणजे शिस्तबद्ध बचतीची सवय निर्माण होते.
पारंपरिक बचत खात्यात पैसे ठेवल्यास फारसा व्याज मिळत नाही. तसेच बचत खात्यातील पैसे कधीही काढता येतात, त्यामुळे अनेकदा गरज नसतानाही पैसे खर्च होतात. मात्र RD योजनेमध्ये एकदा पैसे जमा केल्यानंतर ते निश्चित कालावधीपर्यंत लॉक होतात, ज्यामुळे अनावश्यक खर्च टळतो.
सध्याच्या व्याजदराची माहिती
पोस्ट ऑफिस RD योजनेवर सध्या वार्षिक ६.७% व्याजदर लागू आहे. हा व्याजदर तिमाही चक्रवाढीच्या पद्धतीने मोजला जातो, ज्यामुळे तुमच्या गुंतवणुकीचा फायदा अधिक होतो. चक्रवाढ व्याज म्हणजे मूळ रकमेवरच नव्हे तर मिळालेल्या व्याजावरही पुन्हा व्याज मिळते.
हा व्याजदर सरकारने निश्चित केलेला आहे आणि तो बाजाराच्या चढउतारांपासून प्रभावित होत नाही. यामुळे तुमची गुंतवणूक पूर्णपणे सुरक्षित राहते आणि निश्चित परतावा मिळण्याची हमी असते.
मासिक 2000 रुपयांची गणना
जर तुम्ही दरमहा 2000 रुपये RD योजनेत गुंतवले, तर ५ वर्षांत एकूण 1,20,000 रुपये जमा होतील. सध्याच्या ६.७% व्याजदरानुसार या रकमेवर अंदाजे 21,983 रुपये व्याज मिळेल. यामुळे मॅच्युरिटीवर तुम्हाला एकूण 1,41,983 रुपये मिळतील.
हा हिशोब सध्याच्या व्याजदरावर आधारित आहे. व्याजदरात वेळोवेळी बदल होत असतात, मात्र पोस्ट ऑफिसचे व्याजदर सामान्यतः स्थिर असतात आणि बाजारातील इतर पर्यायांपेक्षा चांगले असतात.
योजनेची पात्रता आणि नियम
RD खाते उघडण्यासाठी कोणतीही विशेष पात्रता नाही. भारतीय नागरिक असल्यास कोणीही हे खाते उघडू शकते. अल्पवयीन मुलांसाठी देखील त्यांच्या पालकांच्या नावाने खाते उघडता येते. ज्येष्ठ नागरिकांना काही योजनांमध्ये अतिरिक्त व्याजदराचा फायदा मिळतो.
किमान गुंतवणूक 100 रुपये आहे आणि त्यानंतर 50 रुपयांच्या पटीत रक्कम वाढवता येते. कमाल मर्यादा नाही, मात्र व्यावहारिक दृष्टीने मोठ्या रकमेसाठी इतर पर्याय चांगले असू शकतात.
खाते उघडण्याची प्रक्रिया
RD खाते उघडण्यासाठी जवळच्या कोणत्याही पोस्ट ऑफिसमध्ये जावे लागते. आवश्यक कागदपत्रांमध्ये आधार कार्ड, पॅन कार्ड (वैकल्पिक), रहिवासी दाखला आणि पासपोर्ट साइजचे छायाचित्र यांचा समावेश होतो.
खाते उघडताना फॉर्म भरावा लागतो आणि नामांकित व्यक्तीची माहिती देणे आवश्यक असते. सुरुवातीची रक्कम म्हणून फक्त एक महिन्याचा हप्ता भरावा लागतो. त्यानंतर दरमहा निर्धारित तारखेला रक्कम भरावी लागते.
अतिरिक्त सुविधा आणि फायदे
पोस्ट ऑफिस RD योजनेमध्ये अनेक अतिरिक्त सुविधा उपलब्ध आहेत. RD खात्यावर कर्जाची सुविधा घेता येते. जमा केलेल्या रकमेच्या 50% पर्यंत कर्ज मिळू शकते. हे कर्ज आपत्कालीन परिस्थितीत अत्यंत उपयुक्त ठरते.
नामांकन सुविधा असल्यामुळे खातेधारकाच्या मृत्यूनंतर नामांकित व्यक्तीला रक्कम मिळते. यामुळे कुटुंबाची आर्थिक सुरक्षा राखली जाते.
जर तुम्ही एकाच वेळी अनेक महिन्यांचे हप्ते आगाऊ भरले, तर काही सूट मिळते. 6 ते 12 महिन्यांचे हप्ते आगाऊ भरल्यास व्याजदरात सूट दिली जाते.
तुलनात्मक अभ्यास
बँकांच्या FD योजनांच्या तुलनेत पोस्ट ऑफिस RD योजना अधिक फायदेशीर आहे. बहुतेक खासगी बँका 5-6% व्याजदर देतात, तर पोस्ट ऑफिस 6.7% देते. तसेच बँकांमध्ये विविध शुल्क लागतात, तर पोस्ट ऑफिसमध्ये कमी शुल्क असते.
शेअर बाजारात जरी अधिक परतावा मिळण्याची शक्यता असली तरी त्यात जोखीम देखील जास्त असते. तुमचे पैसे कमी होण्याची शक्यता असते. मात्र पोस्ट ऑफिस RD मध्ये हमीशीर परतावा मिळतो.
कर सवलती
पोस्ट ऑफिस RD योजनेतील मूळ गुंतवणुकीवर कर सवलत नाही, मात्र मिळणारे व्याज कर्ममुक्त आहे. 80C अंतर्गत काही विशिष्ट योजनांमध्ये कर सवलत मिळते, मात्र RD यामध्ये समाविष्ट नाही.
तथापि, मिळणारे व्याज हे तुमच्या एकूण उत्पन्नात जोडावे लागते आणि त्यावर कर भरावा लागतो. मात्र सामान्य व्यक्तींसाठी हा कर दर कमी असतो.
मुदत पूर्ण होण्यापूर्वी पैसे काढणे
RD योजनेमध्ये मुदत पूर्ण होण्यापूर्वी पैसे काढण्याची सुविधा आहे, मात्र त्यासाठी दंड भरावा लागतो. सामान्यतः 1% दंड आकारला जातो आणि व्याजदरातही कपात केली जाते.
आपत्कालीन परिस्थितीत हे सुविधा उपयुक्त ठरते, मात्र शिस्तबद्ध बचतीसाठी मुदत पूर्ण होईपर्यंत वाट पाहणे चांगले असते.
RD योजना दीर्घकालीन आर्थिक नियोजनासाठी उत्कृष्ट पर्याय आहे. मुलांच्या शिक्षणासाठी, लग्नासाठी, घर खरेदीसाठी किंवा निवृत्तीनंतरच्या जीवनासाठी या योजनेचा वापर करता येतो.
एकापेक्षा जास्त RD खाती उघडून वेगवेगळ्या उद्देशांसाठी बचत करता येते. यामुळे आर्थिक शिस्त राखली जाते आणि भविष्यातील गरजा पूर्ण होतात.
पोस्ट ऑफिस रिकरिंग डिपॉझिट योजना ही कमी जोखमीसह चांगला परतावा मिळवण्याचा एक उत्कृष्ट मार्ग आहे. मासिक 2000 रुपयांची शिस्तबद्ध बचत करून 5 वर्षानंतर सुमारे 1.42 लाख रुपये मिळवता येतात. सरकारी हमी, स्थिर व्याजदर आणि अतिरिक्त सुविधांमुळे ही योजना सर्वसामान्यांसाठी योग्य आहे.
विशेषतः ज्यांना शेअर बाजारातील जोखीम घ्यायची नाही आणि स्थिर परतावा हवा आहे, त्यांच्यासाठी ही योजना आदर्श आहे. आर्थिक सुरक्षितता आणि भविष्यातील स्वप्नांची पूर्तता करण्यासाठी आजच RD खाते सुरू करा.
अस्वीकरण: वरील माहिती इंटरनेट प्लॅटफॉर्मवरून घेण्यात आली आहे. आम्ही या बातमीच्या १०० टक्के सत्यतेची हमी देत नाही. त्यामुळे कृपया काळजीपूर्वक विचार करून पुढील प्रक्रिया करा. गुंतवणुकीचे निर्णय घेण्यापूर्वी जवळच्या पोस्ट ऑफिसमध्ये भेट देऊन अधिकृत माहिती मिळवावी आणि सध्याचे व्याजदर तपासावेत.
