PM Kisan 20th Installment भारत सरकारच्या महत्त्वाकांक्षी प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी योजनेचा लाभ घेणारे कोट्यवधी शेतकरी आता 20व्या हप्त्याची प्रतीक्षा करत आहेत. या योजनेअंतर्गत देशभरातील छोटे आणि सीमांत शेतकऱ्यांना दरवर्षी 6,000 रुपयांची आर्थिक सहाय्य मिळते. ही रक्कम तीन समान हप्त्यांमध्ये प्रत्येकी 2,000 रुपये अशी थेट शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात DBT पद्धतीने जमा केली जाते. मात्र यावेळी 20व्या हप्त्याच्या घोषणेत काहीसा विलंब होण्याची चर्चा सुरू आहे.
योजनेची पार्श्वभूमी आणि उद्दिष्टे
प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी योजना हा केंद्र सरकारचा एक प्रमुख कार्यक्रम आहे जो 2019 मध्ये सुरू करण्यात आला. या योजनेचा मुख्य हेतू देशातील लहान आणि सीमांत शेतकऱ्यांना कृषी कामासाठी आवश्यक असलेल्या खर्चासाठी आर्थिक आधार देणे हा आहे. खते, बियाणे, सिंचन व्यवस्था, कृषी उपकरणे आणि इतर शेतीसंबंधी गरजांसाठी हे अनुदान उपयोगी ठरते. आतापर्यंत या योजनेअंतर्गत 19 हप्ते यशस्वीपणे वितरीत करण्यात आले आहेत. गेल्या फेब्रुवारी 2025 मध्ये 19वा हप्ता जाहीर करण्यात आला होता, ज्यामध्ये 9.8 कोटींहून अधिक शेतकऱ्यांना एकूण 22,000 कोटी रुपयांचे वितरण करण्यात आले होते.
20व्या हप्त्याच्या विलंबाची कारणे
सध्याच्या परिस्थितीनुसार 20वा हप्ता नियोजित वेळेपेक्षा काहीसा उशिरा येण्याची शक्यता आहे. यामागील प्रमुख कारणे पाहता, पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या हस्ते मोठ्या कार्यक्रमाद्वारे हप्त्याची घोषणा करण्याची परंपरा आहे. मात्र जुलै 2025 मध्ये सध्या कोणताही मोठा राष्ट्रीय किंवा राज्यस्तरीय कार्यक्रम नियोजित नसल्याने घोषणेत विलंब होत आहे. तसेच मागील वर्षांचा डेटा पाहता, जुलै महिन्यात फार क्वचितच हप्त्याचे वितरण झालेले आहे. 2023 मध्ये 14वा हप्ता जुलैमध्ये आला होता, परंतु तो अपवादात्मक प्रसंग होता. त्यामुळे या वर्षी ऑगस्ट महिन्यापर्यंत हप्ता पुढे ढकलण्याची शक्यता तज्ञ वर्तवत आहेत.
शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाच्या तयारी
20वा हप्ता मिळण्यासाठी शेतकऱ्यांनी काही आवश्यक बाबींची पूर्तता करणे गरजेचे आहे. सर्वप्रथम ई-केवायसी (e-KYC) प्रक्रिया पूर्ण करणे अत्यावश्यक आहे. सरकारने स्पष्ट केले आहे की ई-केवायसी पूर्ण न केल्यास हप्त्याचे पैसे मिळणार नाहीत. शेतकरी PM Kisan च्या अधिकृत पोर्टल pmkisan.gov.in वर जाऊन किंवा जवळच्या CSC केंद्रात जाऊन ही प्रक्रिया पूर्ण करू शकतात. दुसरे म्हणजे, लाभार्थी यादीत स्वतःचे नाव आहे की नाही याची पडताळणी करणे आवश्यक आहे. अधिकृत वेबसाइटवर “Beneficiary List” किंवा “Beneficiary Status” या विभागातून हे तपासता येते.
बँकिंग आणि दस्तऐवजांची तयारी
शेतकऱ्यांचे बँक खाते सक्रिय असणे आणि ते आधार कार्डशी योग्यरित्या लिंक असणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. जर बँक खात्याच्या तपशीलांमध्ये कोणतीही चूक असेल तर पैसे अडकण्याची शक्यता असते. त्यामुळे बँक खाते क्रमांक, IFSC कोड, आधार क्रमांक, नाव इत्यादी माहिती योग्य असल्याची खात्री करावी. तसेच जमीनीच्या कागदपत्रांमध्ये कोणतीही समस्या नसल्याची पडताळणी करणे देखील आवश्यक आहे. शंका असल्यास जवळच्या कृषी विभागाच्या कार्यालयात किंवा CSC केंद्रात संपर्क साधून मार्गदर्शन घेता येते.
योजनेचा व्यापक प्रभाव
प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी योजनेचा ग्रामीण अर्थव्यवस्थेवर मोठा सकारात्मक परिणाम झाला आहे. अनेक छोटे शेतकरी या रकमेचा उपयोग करून त्यांच्या शेतीची गुणवत्ता सुधारू शकले आहेत. खतांची किंमत वाढली असली तरी ही आर्थिक मदत त्यांना काही प्रमाणात आराम देते. तसेच कृषी उत्पादनात वाढ होऊन खाद्यसुरक्षेला देखील चालना मिळते. या योजनेमुळे शेतकऱ्यांच्या आर्थिक स्थितीत स्थिरता येते आणि ते कृषीकामात अधिक गुंतवणूक करण्यास प्रवृत्त होतात.
आगामी हप्त्याची अपेक्षा
विविध स्रोतांकडून मिळालेल्या माहितीनुसार 20वा हप्ता ऑगस्ट 2025 च्या पहिल्या किंवा दुसऱ्या आठवड्यात जाहीर होण्याची शक्यता आहे. मात्र अधिकृत तारीख सरकारकडून जाहीर झाल्यावरच निश्चित होईल. शेतकऱ्यांनी धीर धरून आवश्यक सर्व कागदपत्रे आणि प्रक्रिया पूर्ण ठेवाव्यात जेणेकरून हप्ता जाहीर होताच तो अडथळ्याविना त्यांच्या खात्यात जमा होईल. सरकारकडून कोणतीही नवीन घोषणा झाल्यास ती PM-KISAN च्या अधिकृत पोर्टलवर लगेच उपलब्ध होईल.
शेतकऱ्यांसाठी सल्ला
या काळात शेतकऱ्यांनी कोणत्याही अफवांवर विश्वास न ठेवता फक्त अधिकृत स्रोतांकडूनच माहिती घ्यावी. फसव्या वेबसाइट्स किंवा मेसेजवर विश्वास ठेवू नये. तसेच PM Kisan योजनेच्या नावाने कोणी पैसे मागितले तर सावध रहावे कारण ही योजना पूर्णपणे मोफत आहे. काही लोक अशा योजनांचा गैरफायदा घेण्याचा प्रयत्न करतात. शेतकऱ्यांनी नियमितपणे अधिकृत पोर्टल तपासावे आणि आवश्यक असल्यास हेल्पलाइन नंबरवर संपर्क साधावा.
अस्वीकरण (Disclaimer): वरील माहिती इंटरनेट प्लॅटफॉर्मवरून घेतली आहे. आम्ही या बातमीच्या 100% सत्यतेची हमी देत नाही. त्यामुळे कृपया विचारपूर्वक आणि स्वतःच्या जबाबदारीवर पुढील प्रक्रिया करा. अधिकृत माहितीसाठी PM-KISAN च्या अधिकृत पोर्टल pmkisan.gov.in ला भेट द्या.
